Bệnh rối loạn đa nhân cách (DID) là gì? Nguyên nhân, Dấu hiệu, Cách chữa trị

Bệnh rối loạn đa nhân cách là một loại bệnh mà không ít người thắc mắc rằng liệu trên đời này có đúng là đang tồn tại bệnh này không? Và họ thực sự không hiểu bệnh này là loại bệnh như thế nào, có nguy hiểm gì đến cuộc sống của chính họ hay những người thân bên cạnh không?

Có lẽ một vài người đã từng nghe qua căn bệnh này qua phim ảnh hoặc đọc chúng qua truyện hay sách báo và cảm thấy rằng một người đa nhân cách thật là vi diệu và chẳng giống đời thường tẹo nào.

Vậy để hiểu rõ hơn về bệnh rối loạn đa nhân cách, mời các bạn đọc hãy theo dõi bài viết dưới đây của Y Tế 24H để tìm hiểu xem rằng bệnh rối loạn đa nhân cách là bệnh như thế nào và nó có gây nguy hiểm gì không nhé.

Khái niệm về bệnh rối loạn đa nhân cách là gì?

Bệnh rối loạn đa nhân cách hay còn gọi là bệnh đa nhân cách, còn có tên tiếng anh là Dissociative identity disorder được viết tắt là DID. Đây là một chứng bệnh rối loạn về tâm lý làm cho con người tồn tại ít nhất hai nhân cách hoàn toàn trái ngược nhau khiến họ không kiểm soát được hành vi và thái độ của mình.

Trong con người họ luôn luôn tồn tại một nhân cách bình thường và một hoặc vài nhân cách về bệnh lý. Khi ở nhân cách bình thường, họ vẫn cư xử và tuân thủ các chuẩn mực đạo đức của xã hội như một người bình thường.

Nhưng khi trong nhân cách bệnh lý, họ lại có những phản ứng kì lạ không giống với những người bình thường. Họ mất nhận thức về bản thân và khi sang một nhân cách khác, họ đã tự biến mình thành người khác.

Thông thường, khi một nhân cách nào đó đang tồn tại trong con người họ thì họ sẽ không nhớ rằng mình đã làm gì khi ở nhân cách cũ. Do đó mà người ta cho rằng bệnh đa nhân cách thường đi cùng với bệnh mất trí nhớ mà không thể giải thích được. Người bệnh cứ tưởng rằng mình đã ngủ trong khoảng thời gian họ ở nhân cách kia.

Những người bị mắc bệnh đa nhân cách rất hay bị hai hay nhiều nhân cách khác nhau chi phối, thậm chí nó còn xuất hiện cùng một lúc hai nhân cách hoàn toàn khác biệt nhau, điều này làm người bệnh phải chịu những biến chứng tâm lý vô cùng phức tạp.

Sự đa nhân cách này thường không vững chắc, người bệnh có thể bị mất nhân cách này và đổi sang nhân cách khác một cách nhanh chóng nếu gặp một chấn động nhẹ về tinh thần. Vì thế mà bệnh đa nhân cách này ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của bệnh nhân.

Nếu căn bệnh này nhẹ, người bệnh vẫn có thể có một cuộc sống như những người bình thường nhưng nếu bệnh này để kéo dài cùng với những áp lực ngoài cuộc sống thì căn bệnh này sẽ trở nên nặng và sẽ ảnh hưởng xấu đến tâm lý của người bệnh.

Nguyên nhân gây ra bệnh rối loạn đa nhân cách

Hiện nay có rất ít các nghiên cứu chỉ ra được chắc chắn nguyên nhân gây ra bệnh đa nhân cách. Tuy nhiên có vài giả thuyết được đưa ra và cho rằng bệnh đa nhân cách được hình thành từ nhiều nguyên nhân khác nhau.

• Do di truyền: di truyền có thể là một nguyên nhân gây ra bệnh đa nhân cách. Nếu trong gia đình bạn có một người mắc bệnh đa nhân cách thì khả năng mắc bệnh đa nhân cách của bạn có thể cao hơn 5 lần so với những người bình thường.
• Do môi trường sống.

Những người từ nhỏ đã bị chịu những tổn thương tâm lý sâu sắc như bị đánh đập một cách tàn bạo, bị ngược đãi, bị bỏ rơi, không được chăm sóc một cách tử tế, thiếu sự yêu thương, quan tâm từ cha mẹ khiến cho họ bị ảnh hưởng đến tâm lý dẫn đến việc bị rối loạn đa nhân cách.

Hoặc những người khi còn nhỏ bị sống trong một môi trường không lành mạnh, có một lối sống thiếu văn hóa dẫn đến sự phát triển tâm lý bị lệch lạc, điều này cũng có thể dẫn đến việc rối loạn nhân cách.

• Do các yếu tố khác

Một số người có thể có những tổn thương về não bộ, thần kinh như bị chấn thương não hay não thiếu serotonin cũng có thể dẫn đến rối loạn đa nhân cách.

Một số nguyên nhân như : giang mai, nghiện rượu, thụ thai khi bố hoặc mẹ đang bị say rượu, nhiễm khuẩn nhiễm độc từ trong bào thai hoặc các chấn thương sản khoa có thể gây ra các rối loạn chức năng về não bộ khi trẻ còn nhỏ, dần dần làm thay đổi nhân cách của chúng.

Một số trẻ bị chấn thương tâm lý sau khi bị quấy rối tình dục cũng làm ảnh hưởng đến nhân cách của trẻ.

Những biểu hiện của rối loạn đa nhân cách (DID)

Trong thực tế, việc chẩn đoán một bệnh nhân có phải mắc chứng bệnh đa nhân cách hay không thường rất khó và cần đến sự giúp đỡ của các bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý. Ở những bệnh nhân đa nhân cách thường có sự rối loạn về nhân thức và hành vi.

Hoang tưởng

Những người bị rối loạn nhân cách hoang tưởng thường rất hay nghi ngờ người khác và luôn cho rằng mọi người xung quanh lúc nào cũng muốn lợi dụng hay hãm hại họ. Vì thế mà họ rất khó tha thứ cho những người đó.

Những người này luôn quá nhạy cảm với các hành động mà người khác đối xử với mình. Họ hay đổ lỗi cho người khác về những vấn đề của mình. Họ dễ nóng tính, hay tấn công mọi người và không hề tin và lòng trung thành. Do đó mà họ không mở lòng với bất cứ ai.

Biểu hiện của rối loạn nhân cách phân liệt Schizoid

Những người bị rối loạn nhân cách phân liệt luôn tách biệt mình với các mối quan hệ xã hội bên ngoài. Họ không cần một mối quan hệ thân thiết nào cả, kể cả bạn thân. Lúc nào họ cũng chỉ muốn được ở một mình, làm một mình.

Họ rất ít hoặc chẳng thấy hứng thú gì trong chuyện tình dục và họ cũng chẳng thấy hào hứng với bất cứ một hoạt động nào. Cảm xúc của họ lúc nào cũng lạnh lùng, buồn chán, không dao động nhiều.

Rối loạn nhân cách ranh giới Borderline

Những người ở trong rối loạn nhân cách ranh giới thường bị rối loạn cảm xúc, tính khí lúc nào cũng thất thường, thường xuyên nổi giận và khó kiềm chế được những cơn giận đó.

Những người ngày luôn nhận thức kém hơn những người bình thường. Họ thường có những hành vi và cử chỉ làm hại bản thân.

Biểu hiện dạng Schizotypal

Những người bị rối loạn nhân cách ở dạng này thường rất lập dị . Họ thường có những hành vi kỳ quặc hoặc bất thường. Họ cũng có rất ít các mối quan hệ gần gũi, lúc nào cũng giữ khoảng cách với người khác và hành xử thô lỗ, không thân thiện với người khác. Thỉnh thoảng họ có những suy nghĩ, ý tưởng bất thường và tin vào những điều không có thực.

Biểu hiện của rối loạn nhân cách kịch tính Histrionic

Cảm xúc ở những người bị rối loạn nhân cách kịch tính thường thể hiện một cách thái quá. Họ thường nói to và nói rất nhiều với mục đích lôi kéo người khác. Nếu không được sự chú ý hay quan tâm từ người khác thì họ bắt đầu gây sự và trở nên nóng tính và có khi còn trả thù. Họ luôn ích kỷ và không thông cảm cho vấn đề của những người xung quanh.

Yêu bản thân thái quá

Những người này luôn coi mình là trung tâm của vũ trụ, luôn đẹp, giỏi giang và đẳng cấp hơn tất cả mọi người. Họ có thể đưa ra lời khuyên cho người khác bất cứ lúc nào từ những điều nhỏ nhặt nhất đến những triết lý lớn lao. Họ thích chụp ảnh tự sướng và ghét phải chờ đợi, nếu không nhận được sự quan tâm hay hồi đáp ngay lập tức họ dễ nổi nóng và tức giận. Họ luôn cho rằng họ phải được đối xử một cách đặc biệt nhất.

Họ luôn khao khát giành đươc chiến thắng trong bất kỳ vấn đề gì và thường đổ lỗi cho người khác khi mình phạm sai lầm. Họ thiếu sự đồng cảm và không hiểu được cảm xúc của người khác.

Những người đa nhân cách luôn có những hành động, biểu hiện kỳ dị, khác thường ảnh hưởng đến cuộc sống của chính bản thân họ và những người xung quanh. Có thể bệnh rối loạn đa nhân cách khá hiếm gặp, tuy nhiên nếu có các biểu hiện trên, người bệnh cần được đưa đi khám để có thể chữa trị kịp thời, tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Rối loạn đa nhân cách có nguy hiểm không?

Rối loạn đa nhân cách là một bệnh lý vô cùng nguy hiểm. Khi họ mắc chứng bệnh này họ sẽ không kiểm soát được hành vi của mình vì họ không biết mình mắc phải căn bệnh này và cũng không nhớ những gì họ đã làm.

Họ bị nhiều nhân cách chi phối và khi làm một chuyện gì đó không may, họ cho rằng người khác làm chứ không phải bản thân mình làm. Những điều họ làm trong cuộc sống không những ảnh hưởng đến chính bản thân họ mà còn ảnh hưởng tới rất nhiều người xung quanh.

Có thể thấy được mức độ nguy hiểm của bệnh rối loạn đa nhân cách này qua thực tế trong quá khứ. Hai bệnh nhân Kenneth Bianchi và Angelo Buono bị mắc chứng rối loạn đa nhân cách đã thực hiện 10 vụ giết người tại Los Angeles chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn là từ tháng Mười năm 1977 đến tháng Hai năm 1978.

Xem thêm: Thuốc bổ não DuoGinko: Thành phần, Tác dụng

Cách chữa trị bệnh rối loạn đa nhân cách

Rối loạn đa nhân cách nguy hiểm như vậy liệu có cách nào có thể chữa trị được nó không?

Hiện nay một số phương pháp dùng để chữa trị bệnh đa nhân cách được thực hiện là:

Liệu pháp tâm lý

Phương pháp này được dùng nhằm hướng tới những yếu tố bên trong cơ thể người bệnh như cảm xúc, suy nghĩ, hành vi và thái độ của họ.

Phương pháp này thường chỉ có hiệu quả khi điều trị trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên có một số người lại cho rằng nó có hiệu quả khi điều trị lâu dài.

Ngoài ra, có một vài trường hợp được bác sĩ chữa trị bằng cách cho bệnh nhân tự đối thoại với chính mình.

Liệu pháp cộng đồng

Phương pháp này là đưa bệnh nhân vào cuộc sống cộng đồng trong vòng vài tháng và có sự tự nguyện từ phía bệnh nhân. Những người trong khóa điều trị cộng đồng này sẽ được khuyến khích nói về cảm xúc của mình và đặc biệt là cảm nhận về những hành vi của người khác.

Phòng hội chứng đa nhân cách như thế nào?

Bệnh đa nhân cách chưa được biết chính xác những nguyên nhân gây ra nó, do đó mà chưa xác định rõ được những biện pháp chính xác có thể phòng được bệnh. Tuy nhiên nếu có một lối sống lành mạnh và biết xử lý những thông tin, tình huống một cách thông minh, không để mình bị ám ảnh bởi những thông tin xấu thì có thể bảo vệ được bản thân tránh khỏi bệnh rối loạn đa nhân cách.

Chúng ta nên có những lối sống phù hợp để có thể tránh được nhiều loại bệnh. Tập thể dục thể thao thường xuyên, ăn uống một cách lành mạnh có thể giúp chúng ta giảm được những lo âu, căng thẳng trong cuộc sống. Chú ý không nên sử dụng những chất kích thích, nhất là rượu và ma túy vì nó sẽ làm trầm trọng hơn các triệu chứng của bệnh đa nhân cách.

Bệnh rối loạn đa nhân cách là một căn bệnh không thường gặp như những căn bệnh khác nhưng nó lại đem đến cho chúng ta vô vàn những nguy cơ nguy hiểm mà ta không thể kiểm soát ở trước đó được. Vì vậy điều tốt nhất chúng ta nên làm là có một cuộc sống lành mạnh để có thể tránh được căn bệnh này hoặc nếu có triệu chứng gì nên đi khám luôn để có thể được chữa trị một cách sớm nhất có thể.

Xem thêm: Thuốc Dasbrain Australia là gì? Cách dùng, tác dụng phụ

Cách nói chuyện với người đa nhân cách

Hỏi han nếu thân quen

Bạn hãy hỏi về cảm giác của họ khi có sự chuyển đổi của các nhân cách diễn ra. Làm như thế sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn và hãy thể hiện được sự thấu hiểu, thông cảm với những nỗi sợ, hoang mang của người bệnh.

Không phán xét người mắc bệnh DID

Khi nói chuyện với những người mắc bệnh này cần phải tránh làm họ cảm thấy ngại ngùng, xấu hổ về căn bệnh của mình.

Luôn ủng hộ

Hãy thể hiện với người bệnh DID rằng bạn quan tâm tới họ, hãy động viên người bệnh tham gia vào một nhóm nào đó, có một trải nghiệm thú vị từ xã hội, giúp họ giải tỏa.

Giúp người mắc bệnh DID tránh yếu tố kích thích

Chấn thương tinh thần là một hiện tượng dễ thấy ở những người đa nhân cách. Chính vì thế bạn cần phải hạn chế việc tiếp xúc với các chất kích thích tới người bệnh như rượu, bia, thuốc lá hoặc những cơn cáu giận.

Xem thêm: Bệnh Whitmore là gì? Hình ảnh, dấu hiệu vi khuẩn ăn thịt người

Test đa nhân cách

Trên các trang mạng xã hội hiện nay xuất hiện khá nhiều ứng dụng, các câu hỏi trắc nghiệm để test độ đa nhân cách của mỗi người.

Tuy nhiên, đôi khi những câu hỏi trắc nghiệm này được nhiều website làm chỉ để câu view chứ không hề có cơ sở xác thực khoa học nào.

Nếu muốn mình có mắc chứng đa nhân cách hay không bạn cần phải đến khám tại các trung tâm uy tín.

Phải nhờ người có chuyên môn, các bác sĩ nhiều kinh nghiệm thì mới có thể đánh giá được bệnh đa nhân cách của bạn đang ở mức độ nào.

Cách phát hiện bạn đang yêu người đa nhân cách

Những người đa nhân cách không phải chỉ có mỗi mặt tiêu cực mà họ còn sở hữu một số mặt tích cực hơn hẳn người bình thường khác. Ví dụ trong số đó là khả năng chú ý đến chi tiết nhỏ, giỏi nắm bắt tâm lý của người khác.

Có nhiều người đa nhân cách với mức độ nhẹ nhờ đầu óc tỉ mỉ cũng như sự tập chung đã góp phần thành công cho họ rất nhiều.

Có vấn đề trong chuyện yêu đương

Dấu hiệu đầu tiên của những người đa nhân cách biểu hiện thông qua việc thích nói dối. Những người này thường tìm cách lừa dối người tình, nói dối về bất kỳ điều gì mà liên quan đến bạn để đạt được mục tiêu của mình.

Nhưng thật không may là những lời nói dối của người đa nhân cách thường rất chặt chẽ, có kế hoạch nên mọi người thường rất khó để phát hiện.

Những kẻ này rất xuất sắc trong việc thao túng người khác vì họ thường xuyên nghiên cứu những hành vi của đối tượng và bằng một cách nào đó kiểm soát nạn nhân một cách dễ dàng.

Nếu như bạn yêu người rối loạn đa nhân cách và đang cố gắng chống đối lại sự thao túng đó thì hị sẽ quấy rầy bạn bởi những cân tức giận nhưng có đôi khi bạn sẽ bị tấn công bởi đôi mắt đáng thương mang đầy cảm giác có lỗi của họ.

Đối phó việc cự tuyệt

Nếu trong một mối quan hệ, gặp trục trặc, một khi người đa nhân cách không cảm thấy sự đồng cảm từ bạn thì họ sẽ không bao giờ chịu trách nhiệm về những gì sai trong mối quan hệ đó, không hề muốn thay đổi trong tương lai.

Thay vào việc sửa sai, họ sẽ đổ lỗi cho bạn như một điều hiển nhiên hoặc đổ lỗi cho bất cứ ai ngoài họ.

Việc đổ lỗi này xuất hiện từ trong tâm trí của họ cho rằng nếu như bị tổn thương thì đó là vấn đề của bạn, bạn phải tự giải quyết.